Прагляд зыходнага тэксту старонкі Статут Зьнічыцкага княства

<big>Палажэньні Статуту Зьнічыцкага княства, якая была прынятая на першай сэсыі Сэйму Зьнічыцкага княства (СЗК) 17 жніўня 2023 году, вызначаныя такімі, што зьяўляюцца чыннымі на тэрыторыі Зьнічыцкага княства. 


Мы, Грамадзяне Зьнічыцкага княства, дбаючы аб прававым рэгуляваньні адносін паміж сабой, прагнучы разьвіваць і ўзмацняць сваю дзяржаву Зьнічыю, кіруючыся галасаваньнем на Сэйме, прымаем гэты Статут.


== ЧАСТКА І Агульныя палажэньні ==

'''Артыкул 1.''' Зьнічыцкае княства (далей Зьнічыя) ёсьць суверэнная, прававая дзяржава манархічнага тыпу.

'''Артыкул 2.''' Суверэнітэт Зьнічыі пашыраецца на ўсю яе тэрыторыю.
Зьнічыя зьяўляецца ўнітарнай дзяржавай.
Тэрыторыя Зьнічыі ў межах існуючых межаў зьяўляецца цэласнаю і недакранальнаю.

'''Артыкул 3.''' У Зьнічыі існуе адзінае грамадзянства. 
Падставай для атрыманьня грамадзянства Зьнічыі зьяўляецца жаданьне атрымліваючага грамадзянства.
Падставамі прыпыненьня грамадзянства могуць быць здрада Зьнічыі, дзейнасьць, якая супярэчыць законам Зьнічыі, жаданьне грамадзяніна, які адмаўляецца ад грамадзянства.

'''Артыкул 4.''' У Зьнічыі вызнаецца і гарантуецца мясцовае самакіраваньне.

'''Артыкул 5.''' Чынныя міжнародныя пагадненьні зьяўляюцца часткай заканадаўства Зьнічыі.

'''Артыкул 6.''' Кожны грамадзянін мае права быць уласьнікам зямлі на тэрыторыі Зьнічыцкага княства.

'''Артыкул 7.''' Дзяржава гарантуе свабоду палітычнай дзейнасьці, не забароненай законамі Зьнічыі.

'''Артыкул 8.''' Дзяржаўымі сымбалямі Зьнічыі зьяўляюцца Дзяржаўны Сьцяг Зьнічыі і Дзяржаўны Гэрб Зьнічыі.
Дзяржаўны Сьцяг Зьнічыі - сьцяг з трох раўнавялікіх стужак чорнага, чырвонага і белага колераў. 
Дзяржаўны Гэрб Зьнічыі складаецца з чорнага варазскага шчыта і белага патрыяршага крыжа.
Сталіцай Зьнічыі зьяўляецца горад Трызьніч.

== ЧАСТКА ІІ Правы і свабоды грамадзяніна ==

'''Артыкул 9.''' Усе грамадзяне вольныя і роўныя ў сваіх правах. Правы грамадзяніна ёсьць неадучванымі і непарушнымі.

'''Артыкул 10.''' Грамадзяне маюць роўныя правы ды зьяўляюцца роўныя перад законам.

'''Артыкул 11.''' Кожны грамадзянін мае права на асабістую недакранальнасьць. Ніхто ня мае права забіваць грамадзяніна Зьнічыі без яго згоды. 
У выпадку парушэньня данага артыкулу, злачынца атрымлівае бан на 2 дні.
У выпадку, калі злачынства было зроблена з мэтай завалоданьня чужой маёмасьці, бан павялічваецца да 4 дзён.
Кожны забанены можа аскардзіць такое рашэньне ў судзе.

'''Артыкул 12.''' Кожнаму грамадзяніну гарантуецца права на недакранальнасьць жыльля.
Ніхто ня мае права пранікаць у чужое жыльлё, аглядаць яго ці абшукваць, інакш як за рашэньнем гетманату Зьнічыі.
У выпадку парушэньня гэтага артыкулу, прадугледжваецца бан на 1 дзень.
У выпадку калі злачынства было зроблена з мэтай завалоданьня чужой маёмасьці, бан павялічваецца да 5 дзён.

'''Артыкул 13.''' Кожнаму гарантуецца свабода слова і думкі, свабода на вольнае выражэньне сваіх поглядаў і перакананьняў у выпадку калі іншае не парушае закону.

'''Артыкул 14.''' Грамадзяне Зьнічыі маюць права на палітычную дзейнасьць унутры дзяржавы. 
Гэтае права выконваецца шляхам удзелу ў Сэйме Зьнічыцкага княства, альбо займаньня палітычных пасад.

'''Артыкул 15.''' Грамадзяне Зьнічыі маюць права аб’ядноўвацца ў палітычныя канфэдэрацыі і іншыя грамадзянскія арганізацыі, для абароны сваіх правоў і зьдзяйсьненьня сваіх палітычных, эканамічных і інш. інтарэсаў.
Ніхто я можа быць прымушаны да ўступу у аб’яднаньне.
Усе аб’яднаньні грамадзян роўныя перад законам.

'''Артыкул 16.''' Кожны мае права володаць маёмасьцю, свабодна распараджацца ёй.
Канфіскацыя маёмасьці можа быць выканана толькі па рашэньні гетманату у выпадках, аб’ёме і парадку усталёваных законам.
Выкарыстанье маёмасьці не павінна наносіць шкоду правам грамадзян, а таксама іх свабодзе і годнасьці. 

'''Артыкул 17.''' Кожны мае права на прадпрыемчую дзейнасьць, якая не забароненая законам. 

'''Артыкул 18.''' Кожны грамадзянін мае права на працу.
Забаронены прымус да працы.
Выплата ўзнагароды за працу абараняецца законам. Пры нявыплаце яе, злачынца, той хто яе ня выплаціў, пры тым, што праца была выканана, караецца банам на 5 дзён з канфіскацыяй маёмасьці на карысьць пацярпеўшаму ў памеры кошту нявыплачанай узнагароды.

'''Артыкул 19.''' Кожны мае права на жыльлё, а таксама стандартную зямельную ўласнасьць. 
Дзеля атрыманьня такой, неабходна зьвярнуцца да ворганаў мясцовага кіраваньня.
У выпадку калі запыт на атрыманьне стандартнай зямельнай ўласнасьці быў праігнараваны, склад воргану мясцовага кіраваньня распускаецца і ствараецца новы.

'''Артыкул 20.''' Правы і свабоды грамадзяніна ахоўваюцца гетманатам.

'''Артыкул 21.''' Кожнаму гарантуецца права ведаць свае правы і свабоды.

'''Артыкул 22.''' Ніхто ня мае права выконваць злачынныя наказы альбо распараджэньні.
У выпадку выкананьня альбо выданьня злачыннага распараджэньня, злачынца адказвае згодна з законам.

'''Артыкул 23.''' Асоба ня можа быць прызнана вінаватай у злачынстве, пакуль гэта ня будзе даказана гетманатам.

'''Артыкул 24.''' Кожны можа павысіць вартасьць свайго голасу ў Сэйме Зьнічыцкага княства, выплаціўшы падатак.
Памер падатку вызначаецца аўкцыёнам і праводзіцца у пачатку кожнай сэсыі Сэйму Зьнічыцкага княства.
Усяго прадаецца 5 галасоў.
Падатак выплочваецца Маршалку Зьнічыі, які ў сваю чаргу накіроўвае атрыманы падатак Падскарбію Зьнічыцкаму.

'''Артыкул 25.''' Кожны абавязаны няўхільна датрымлівацца законаў Зьнічыі. 

== ЧАСТКА ІІІ Сэйм Зьнічыцкага княства ==

'''Артыкул 26.''' Адзіным ворганам заканадаўчай улады ў Зьнічыі зьяўляецца парлямант - Сэйм Зьнічыцкага княства.

'''Артыкул 27.''' Грамадзяне Зьнічыі не нясуць юрыдычнай адказнасьці за рэзультаты галасаваньня або выказваньні ў Сэйме, за выключэньнем адказнасьці за абразу ці наклёп.

'''Артыкул 28.''' Сэйм Зьнічыі працуе сэсыйна.
Кожная чарговая сэсыя пачынаецца ў пачатку кожнага месяца і цягнецца ня больш за тыдзень. Час праводжаньня паседжаньняў вызначае Князь Зьнічыі.
Пазачарговыя сэсыі склікае Маршалак Зьнічыі.

'''Артыкул 29.'''  Да паўнамоцтваў Сэйму Зьнічыцкага княства належаць:

1) унясеньне зьмен да гэтага Статуту;

2) прыняцьце законаў;

3) зацьвярджэньне Дзяржаўнага бюджэту Зьнічыі ды ўнясеньне зьмен да яго, кантроль за выкананьне Дзяржаўнага бюджэту Зьнічыі;

4) агалошаньне стану вайны ці ўкладаньня міру за вымогай Князя Зьнічыі;

5) зацьвярджэньне рашэньняў пра наданьне Зьнічыяй пазык і эканамічнай дапамогі іназемным дзяржавам, міжнародным арганізацыям, а таксама пра атрыманьне Зьнічыяй ад іназемных дзяржаў, міжнародных фінансавых арганізацый пазык, не перадбачаных Дзяржаўным бюджэтам Зьнічыі, здзяйсьненьне кантролю за іх выкарыстаньнем;

6) ухваленьне накіраваньня вайсковай дапамогі іншым дзяржавам, накіраваньне падрозьдзелаў войска Зьнічыі да іншай дзяржавы ці допуск вайсковых падрозьдзелаў іншых дзяржаў на тэрыторыю Зьнічыі.

7) усталяваньне, ліквідацыя, зьмена межаў рэгіёнаў Зьнічыі, перайменаваньне іх.

8) наданьне законам згоды на абавязковасьць міжнародных дамоваў Зьнічыі і дэнансацыя міжнародных дамоваў Зьнічыі.
Сэйм Зьнічыцкага княства зьдзяйсьняе таксама і іншыя паўнамоцтвы, якія перадбачаны законам.

'''Артыкул 30'''. Правядзеньнем паседжаньняў Сэйму Зьнічыцкага княства кіруе Маршалак Зьнічыі.

'''Артыкул 31.''' Маршалак Зьнічыі:

1) прымае заканапраэкты да галасаваньня і публікуе іх;

2) выстаўляе заканапраэкты на галасаваньне праз 2 дні пасьля іх публікацыі;

3) вядзе падлік галасоў;

4) выконвае іншыя абавязкі прадугледжаныя гэтым Статутам.

'''Артыкул 32.''' Грамадзянін Зьнічыі мае права пад час сэсыі Сэйму Зьнічыцкага княства зьвярнуцца з запытам да Князя Зьнічыі, Канцлера Зьнічыі, Маршалка Зьнічыі, Падскарбія Зьнічыі, Гетмана Зьнічыі, кіраўнікоў ворганаў мясцовай улады, кіраўнікоў прадпрыемстваў, арганізацый.
Кіраўнікі ворганаў дзяржаўнай улады, мясцовай улады, кіраўнікі прадпрыемстваў і кіраўнікі арганізацый павінны паведаміць грамадзяніна пра рэзультаты разгляду яго запыту.

'''Артыкул 33.''' Сэйм Зьнічыцкага княства прымае законы, пастановы ды іншыя акты большасьцю ад яе складу на момант галасаваньня, акрамя выпадкаў прадугледжаных законам.

'''Артыкул 34.''' Закон падпісвае Маршалак Зьнічыі і неадкладна накіроўвае яго Князю Зьнічыі.
Князь Зьнічыі можа ўхваліць даны закон, альбо накласьці на яго вета.
У выпадку ўхваленьня, закон публікуецца Канцлерам Зьнічыі.
Закон набывае дзейнасьць праз 5 дзён пасьля яго публікацыі.

'''Артыкул 35.''' Бюджэтная сістэма Зьнічыі будуецца на асновах справядлівага падзелу агульнага багацьця.
Законам пра Дзяржаўны бюджэт Зьнічыі вызначаюцца ўсе выдаткі дзяржавы на агульнаграмадскія патрэбы, памер і мэтавы накірунак гэтых выдаткаў.
Рэгулярныя справаздачы пра даходы і выдаткі Дзяржаўнага бюджэту Зьнічыі павінны быць апублікаваныя Канцлерам Зьнічыі.

'''Артыкул 36.''' Дзяржаўны бюджэт Зьнічыі зацьвярджаецца штосэзонна Сэймам Зьнічыцкага княства на пэрыяд першага тыдня першага месяца сэзону. 
Праэкт закону прадастаўляецца не пазьней за тыдзень да пачатку новага сэзону.

'''Артыкул 37.''' Грашовай адзінкай Зьнічыі зьяўляецца талер.
Забясьпячэньне стабільнасьці грашовай адзінкі зьяўляецца асноўнай функцыяй Скарбніцтва Зьнічыі.

== ЧАСТКА IV Князь Зьнічыі ==

'''Артыкул 38.''' Князь Зьнічыі зьяўляецца кіраўніком дзяржавы і выступае ад яе імя.

'''Артыкул 39.''' Князь Зьнічыі:
1) прадстаўляе дзяржаву ў міжнародных 	адносінах, зьдзяйсьняе кіраўніцтва зьнешнепалітычнай дзейнасьцю дзяржавы, вядзе перамовы і заключае міжнародныя дамовы Зьнічыі;
2) прызначае і звальняе Канцлера Зьнічыі, Маршалка Зьнічыі, Падскарбія Зьнічыі, Гетмана Зьнічыі, кіраўнікоў рэгіёнаў Зьнічыі;
3) ухваляе ці адхіляе законы, прынятыя Сэймам Зьнічыцкага княства;
4) прызначае час праоджаньня паседжаньняў у Сэйме Зьнічыцкага княства;
5) выконвае іншыя паўнамоцтвы прадугледжаныя гэтым Статутам.


== ЧАСТКА V Паны-Рада ==

'''Артыкул 40.''' Да складу Паноў-Рады (ПР) належаць Канцлер Зьнічыі, Падскарбій Зьнічыі, Гетман Зьнічыі.

'''Артыкул 41.''' ПР:

1) забясьпячае здзяйсьненьне зьнешняй і ўнутранай палітыкі, эканамічную самастойнасьць Зьнічыі, выкананьня законаў Зьнічыі, актаў Князя Зьнічыі;

2) распрацоўвае і здзяйсьняе агульнадзяржаўныя праграмы  эканамічнага, сацыяльнага разьвіцьця Зьнічыі;

3) распрацоўвае закон пра Дзяржаўны бюджэт Зьнічыі і забясьпячае выкананьне зацьверджанага Сэймам Зьнічцкага княства Дзяржаўнага бюджэту Зьнічыі;

4) распрацоўвае праграмы па павышэньні вайсковага патэнцыялу Зьнічыі, барацьбы са злачыннасьцю і выконвае іх;

5) каардынуе працу вышэйшых ворганаў выканаўчай улады.

'''Артыкул 42.''' Выканаўчую ўладу ў ваяводствах і іншых рэгіёнах Зьнічыі зьдзяйсьняюць мясцовыя адміністрацыі.
Склад мясцовых адміністрацый прызначаюць кіраўнікі адміністрацый.
Склад кіраўнікоў адміністрацый рэгіёнаў вызначае Сэйм Зьнічыцкага княства.

'''Артыкул 43.''' Мясцовыя адміністрацыі на адпаведнай тэрыторыі забясьпячаюць:

1) выкананьне законаў Зьнічыі;

2) выкананьне актаў ПР, актаў Князя Зьнічыі;

3) выкананьне дзяржаўных і рэгіянальных праграм сацыяльнага, эканамічнага і вайсковага разьвіцьця;

4) справаздачы аб выкананьні бюджэтаў і праграм;

5) рэалізацыю ўсталёўкі транспартных сродкаў у населеных пунктаў адпаведнага рэгіёну.

== ЧАСТКА VI Правасуддзе ==

'''Артыкул 44.''' Правасуддзе ў Зьнічыі зьдзяйсьняе выключна Гетман Зьнічыі.

'''Артыкул 45.''' Асноўнымі прынцыпамі судачынства ёсьць:

1) роўнасьць усіх удзельнікаў перад законам;

2) забясьпячэньне даведзенасьці віны;

3) забясьпячэньне абвінавачванаму права на абарону;

4) разумныя тэрміны разгляду справы судом;

5) абавязковасьць судовага рашэньня.

== ЧАСТКА VII Тэрытарыяльны строй Зьнічыі ==

'''Артыкул 46.''' Тэрытарыяльны строй Зьнічыі грунтуецца на цэласнасьці і адзінасьці дзяржаўнай тэрыторыі. 

'''Артыкул 47.''' Да складу Зьнічыі ўваходзяць: Трызьніцкае, Высьпіцкае ваяводствы.

== ЧАСТКА VIII Унясеньне зьмен у Статут Зьнічыцкага княства ==

'''Артыкул 48.'''  Заканапраэкт аб унясеньні зьмен у Статут Зьничыі можа быць ухвалены шляхам галасаваньня пры падтрымцы ня меньш як у дзьве траціны ад галасуючых.

== ЧАСТКА IX Заключальныя палажэньні ==

'''Артыкул 49.''' Статут Зьнічыі набывае сваю дзейнасьць з моманту яе прыняцьця.
</big>
[[Катэгорыя:Дамовы]]