Старадворфская мова: Розніца паміж версіямі

Актуальная версія на 15:18, 28 ліпеня 2024

ᛖᚱᛏᚢ ᛗᛖᚦᛚᛁᛗᚢᚱ ᛞᚢᛖᚱᚷᚨᚠᛟᛚᚲᛊᛁᚾᛊ? ᚦᚢ ᚷᛖᛏᚢᚱ ᛚᛖᛊᛁᚦ ᚦᛖᛊᛊᚨ ᛊᛁᚦᚢ ᚨ ᚷᚨᛗᚨᛚᛏᛞᚢᛖᚱᚷᛗᚨᛚ.

Старадворфская мова (саманазва ᚷᚨᛗᚨᛚᛏᛞᚢᛖᚱᚷᛗᚨᛚ, трансл. ґамалтдверґмаль) — мова, якая ўжывалася старажытнымі дворфамі дзеля камунікацыі і фіксацыі інфармацыі. Дзеля запісу выкарысттўваецца рунічны альфабэт, які змячшае 24 сымбалі. Большасць тэкстаў на старадворфскай мове, якія захаваліся на сённяшні дзень – рэлігійныя тэксты, міты і паданні.

Альфабэт

ᚺᛖᛚᛃᚨᚱᛗᚨᛚᛗᛊᛒᛇᚾ — Фрагмент малітвы Нэдарыту, запісаны па-старадворфску

Альфабэт старадворфскай мовы з'яўляецца рунічным і складаецца з 24 рун. Кожная руна абазначае адзін гук. Частка гукаў з'яўляюцца неўласцівымі дзеля беларускай мовы, што можа дадаць праблем падчас транслітэрацыі - напрыклад руна ᛜ (часамі запісваецца як ᛝ) абазначае гук ŋ, адпаведнай якому літары ў беларускай мове няма. Сам альфабэт прадстаўлены ніжэй:

ᛞ	ᚢ	ᛖ	ᚱ	ᚷ	ᛗ	ᚨ	ᛚ	ᛟ	ᛜ	ᛒ	ᛏ	ᛊ	ᛉ	ᛇ	ᛈ	ᛃ	ᛁ	ᚾ	ᚺ	ᚹ	ᚲ	ᚦ	ᚠ
д	в	э/е	р	г/ґ	м	а	л/ль	о	ŋ	б	т	с	з	э(æ)	п	й/ж	і	н	х	п	к/ц	þ	ф

Асаблівасці граматыкі і лексыкі

Старадворфская мова не змянялася стагоддзямі. У ёй захаваўся максімум архаічных словаў, амаль няма запазычанняў з іншых моваў. Аднак гэта мае і мінусы - новыя паняцці, якіх у мове не было раней, па сутнасці складваюцца з некалькіх словаў, праз што выглядаюць вельмі даўгімі. Напрыклад нюхач - стварэнне, якое людзі ўтаймавалі адносна нядаўна, па-старадворфску гучыць як ᚱᚨᚢᚦᚢᚱᛊᛏᛟᚱᚦᛖᚠᚨᚾᛞᛁᛊᚲᛖᛈᚾᚨ - даслоўна "чырвоная тварына з вялікім носам".

Ужыванне

Старадворфская мова не з'яўляецца размоўнай сярод сучасных дворфаў. На дадзены момант яна выкарыстоўваецца з большага толькі ў рэлігійных справах, яе можна знайсці ў гістарычных тэкстах. Але сярод дворфаў дагэтуль выкарыстоўваюцца некаторыя тэрміны на старадворфскай (напрыклад Хельстуборг ад старадворфскага ᚺᛖᛚᛊᛏᚢᛒᛟᚱᚷ - галоўны горад). Але наколькі вядома па старажытных тэкстах, раней дворфы размаўлялі толькі і выключна па-старадворфску, бо жылі ў цалкавітай ізаляцыі і не камунікавалі з людзьмі.

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
-::''ᛖᚱᛏᚢ ᛗᛖᚦᛚᛁᛗᚢᚱ ᛞᚢᛖᚱᚷᚨᚠᛟᛚᚲᛊᛁᚾᛊ? ᚦᚢ ᚷᛖᛏᚢᚱ ᛚᛖᛊᛁᚦ ᚦᛖᛊᛊᚨ ᛊᛁᚦᚢ ᚨ ᚷᚨᛗᚨᛚᛏᛞᚢᛖᚱᚷᛗᚨᛚ''.
+::''ᛖᚱᛏᚢ ᛗᛖᚦᛚᛁᛗᚢᚱ ᛞᚢᛖᚱᚷᚨᚠᛟᛚᚲᛊᛁᚾᛊ? ᚦᚢ ᚷᛖᛏᚢᚱ ᛚᛖᛊᛁᚦ ᚦᛖᛊᛊᚨ ᛊᛁᚦᚢ [[ᚷᚨᛗᚨᛚᛏᛞᚢᛖᚱᚷᛗᚨᛚ|ᚨ ᚷᚨᛗᚨᛚᛏᛞᚢᛖᚱᚷᛗᚨᛚ]]''.
 '''Старадворфская мова''' ''(саманазва ᚷᚨᛗᚨᛚᛏᛞᚢᛖᚱᚷᛗᚨᛚ, трансл. ґамалтдверґмаль)'' — мова, якая ўжывалася старажытнымі [[Дворфы|дворфамі]] дзеля камунікацыі і фіксацыі інфармацыі. Дзеля запісу выкарысттўваецца рунічны альфабэт, які змячшае 24 сымбалі. Большасць тэкстаў на старадворфскай мове, якія захаваліся на сённяшні дзень – рэлігійныя тэксты, міты і паданні.
+== Альфабэт ==
+[[Файл:Heljarmalmsbæn.png|міні|alt=ᚺᛖᛚᛃᚨᚱᛗᚨᛚᛗᛊᛒᛇᚾ |Фрагмент малітвы Нэдарыту, запісаны па-старадворфску]]
+Альфабэт старадворфскай мовы з'яўляецца рунічным і складаецца з 24 рун. Кожная руна абазначае адзін гук. Частка гукаў з'яўляюцца неўласцівымі дзеля беларускай мовы, што можа дадаць праблем падчас транслітэрацыі - напрыклад руна ᛜ (часамі запісваецца як ᛝ) абазначае гук ''ŋ'', адпаведнай якому літары ў беларускай мове няма. Сам альфабэт прадстаўлены ніжэй:
+{| class="wikitable"
+|-
+! ᛞ
+! ᚢ
+! ᛖ
+! ᚱ
+! ᚷ
+! ᛗ
+! ᚨ
+! ᛚ
+! ᛟ
+! ᛜ
+! ᛒ
+! ᛏ
+! ᛊ
+! ᛉ
+! ᛇ
+! ᛈ
+! ᛃ
+! ᛁ
+! ᚾ
+! ᚺ
+! ᚹ
+! ᚲ
+! ᚦ
+! ᚠ
+|-
+| д
+| в
+| э/е
+| р
+| г/ґ
+| м
+| а
+| л/ль
+| о
+| ŋ
+| б
+| т
+| с
+| з
+| э(æ)
+| п
+| й/ж
+| і
+| н
+| х
+| п
+| к/ц
+| þ
+| ф
+|}
+== Асаблівасці граматыкі і лексыкі ==
+Старадворфская мова не змянялася стагоддзямі. У ёй захаваўся максімум архаічных словаў, амаль няма запазычанняў з іншых моваў. Аднак гэта мае і мінусы - новыя паняцці, якіх у мове не было раней, па сутнасці складваюцца з некалькіх словаў, праз што выглядаюць вельмі даўгімі. Напрыклад нюхач - стварэнне, якое людзі ўтаймавалі адносна нядаўна, па-старадворфску гучыць як ᚱᚨᚢᚦᚢᚱᛊᛏᛟᚱᚦᛖᚠᚨᚾᛞᛁᛊᚲᛖᛈᚾᚨ - даслоўна "чырвоная тварына з вялікім носам".
+== Ужыванне ==
+Старадворфская мова не з'яўляецца размоўнай сярод сучасных дворфаў. На дадзены момант яна выкарыстоўваецца з большага толькі ў рэлігійных справах, яе можна знайсці ў гістарычных тэкстах. Але сярод дворфаў дагэтуль выкарыстоўваюцца некаторыя тэрміны на старадворфскай (напрыклад Хельстуборг ад старадворфскага ᚺᛖᛚᛊᛏᚢᛒᛟᚱᚷ - галоўны горад). Але наколькі вядома па старажытных тэкстах, раней дворфы размаўлялі толькі і выключна па-старадворфску, бо жылі ў цалкавітай ізаляцыі і не камунікавалі з людзьмі.
+[[Катэгорыя:Княства Падземнае]]