II-е Палускае Панства

Палускае Панства (лац. Pałuskaje Panstva) — дамова, заключаная паміж прадстаўнікамі Новага Палуса, Неназванага, Кілатоны й Фаніпаля 15 чэрвеня 2025 году пра тое, што ўсе адносіны паміж пералічанымі паселішчамі рэгулююцца гэтай дамовай, і дзяржава (асаблівыя адносіны між паселішчамі), адноўленая праз дамову.

⚠ Раздзел «Прадпасылкі дамовы» знаходзіцца ў працэсе напісання і факт-чэкінгу. Ён можа змяшчаць памылкі і недакладнасці.

⚠ Прадпасылкі дамовы

У гэтым раздзеле тэрмін «Палус» азначае супольнасць гульцоў, што адпавядае традыцыі.

Да-унійскія часы

Гісторыя Палускага Панства вельмі старажытная. Як супольнасць, Палус паўстаў нават раней за UNIJA. Першым вядомым палускім паселішчам быў так званы Протапалус, які заснавалі на асобным сэрвера чацвёра гульцоў:

cherrybird
Leopalladium (aka reaper)
Victor
Nika (недакладны нік)

Адмысловае назвы паселішча не мела, або яна не захавалася. Вядома толькі, што назва «Палус» з’явілася значна пазней. Знойдзенае таксама хокку пра протапалускі перыяд, складзенае Каралевай Палускай:

раней вось быў камунізм
жылі пад аднім дахам
во былі часы!!!

Сапраўды, будынкаў было зусім няшмат. Пасяленцы жылі кампактна. Яшчэ з часоў Протапалуса стала заўважная цяга палусцаў да спакою й адзінства з прыродай. Таксама менавіта з таго часу захавалася палуская звычка жыць у дрэве.

Першы сезон UNIJA

Са стварэннем UNIJA, палускія гульцы далучыліся да гульнявога свету. З самага пачатку яны складалі значную колькасць, калі не большасць, актыўных гульцоў. Гэтая ж сітуацыя паўтаралася ў гісторыі неаднаразова: палусцы актыўна праяўлялі сябе. Менавіта тады, падчас Першага сезону UNIJA (паводле 8ISKUP), паўстала паселішча, што займела назву Палус. Яно размяшчалася ў балотнай мясцовасці, таму было абранае лацінскае palus — дрыгва. Ні адно палускае паселішча больш не размяшчалася сярод балотаў, аднак назва засталася навечна. Гэтае паселішча часоў 1-га сезона ў прынятай традыцыі гістарыяграфіі звычайна носіць назву «Уласна-Палус»

Прыкладна з гэтага перыяду UNIJA даведалася пра любоў палускага народу да лукаў. Галоўнай лучніцай сэрвера дагэтуль застаецца Nika — адзіны гулец, што мае ўнікальны тытул [Лучніца]. Яна ж навучыла дасканаламу валоданню лукам і іншых палусцаў, стаўшы заснавальніцай палускай збройнай традыцыі.

Другі сезон UNIJA

Падчас другога сезона Палус значна змяніўся. Палускіх паселішчаў стала некалькі (паводле храналогіі):

Стары Палус;
Неназванае;
Новы Палус.

Састаў палусцаў таксама змяніўся. Перш за ўсё, Новы Палус прыняў бежанцаў з Асьвільчы. З цягам часу з асьвільчан у Палусе застаўся толькі JustTheCatBY. Аднак на сэрверы з'яўляліся новыя гульцы, і Палус актыўна прыймаў іх. Ад гэтага часу мур палускага ізаляцыянізму, што падаваўся нязломным, даў шчыліну, саступіўшы месца для ўзаемадзеяння і адкрытасці новаму.

Новы Палус быў адным з найбольш важных цэнтраў UNIJA. Менавіта ў гэты час паўстала I-е Палускае Панства. Фармальна рэгістрацыя адбылася 11 ліпеня 2023, аднак традыцыйна святам Незалежнасці лічыцца 14 ліпеня — дзень нараджэння Каралевы Палускай.

Другі з паловай сезон UNIJA

Падчас другога сезона Палус працягнуў развіццё. Гэта проста неверагодна, але пара спаць. Артыкул абавязкова дачакаецца мяне заўтра!

Тэкст дамовы

Заўвага 1

У дамове выкарыстоўваецца напісанне прыналежнага прыметніка «палускі». Гэтае напісанне ва ўсіх формах рэкамендаванае і для іншых старонак незалежна ад прадмета іх апісання, нягледзячы на тое, што значная іх частка напісаная з ужываннем менш карэктнай формы «палусскі».

Заўвага 2

У дамове выкарыстаныя наступныя азначэнні:

Палус — гістарычнае паселішча забойцаў бяз гонару на поўдні (цяпер нежылое);
I-е Палускае Панства — дзяржава, скасаваная з-за зменаў у статуце UNIJA 09.04.2024 (поўная назва — Аб'яднанае каралеўства абодвух Палусаў і Неназванага);
Палусцы — гульцы, што складалі й складаюць насельніцтва гістарычных і актуальных паселішчаў Палускага кам'юніці.

Прадмова

Мы, палусцы ўсяго Агляднага Свету UNIJA, аб'яднаныя воляй аднавіць старажытную палускую дзяржаўнасць, што была перарваная скасаваннем I-га Палускага Панства, пагаджаемся прыняць наступную дамову між паселішчамі з тым, што ўсе адносіны паміж нашымі паселішчамі рэгулююцца гэтай дамовай.

Раздзел I. Агульныя палажэнні

Сукупнасць паселішчаў, што ўдзельнічаюць у гэтай дамове, маюць агульную афіцыйную назву «Вялікае Аб'яднанае II-е манархічна-анархічнае Каралеўства абодвух Палусаў, Неназванага, Кілатоны, Фаніпаля і ўсяе акругі іхнае». Скарочана дзяржава называецца Палускім Панствам, II-м [другім] Палускім Панствам, або Каралеўствам Палускім. Другая з пералічаных назваў [Палускае Панства] з'яўляецца афіцыйнай. Могуць выкарыстоўвацца і скароты: Палус (аднак, ня ў межах гэтай дамовы, каб пазбегнуць блытаніны з паселішчам), абрэвіятура ПП.
Палітычныя, эканамічныя, юрыдычныя і іншыя адносіны, зафіксаваныя гэтай дамовай, называюцца агульным тэрмінам "Дзяржава".
Гэтая дамова зяўляецца асноўным і галоўным дакументам і законам, а таксама пераймае спадчыну, сымбалі і гісторыю былой дзяржавы — I-га Палускага Панства.
Далучэнне да дзяржавы адбываецца праз падпісанне далучальных грамат, якія будуць пералічаныя на гэтай старонцы.

Раздзел II. Паселішчы-ўдзельнікі

Дзяржава складаецца з наступных паселішчаў:
- Новы Палус;
- Неназванае;
- Кілатона;
- Фаніпаль.
У склад і межы дзяржавы ўваходзіць і Палус як гістарычная радзіма палускай дзяржаўнасці на сэрверы.
Новы Палус з'яўляецца сталіцай дзяржавы і месціць рэзідэнцыю Каралевы.

Раздзел III. Дзяржаўная ўлада

Палускае Панства з'яўляецца манархічнай анархіяй, што б гэта ні значыла.
Галоўным носьбітам прадстаўнічай і выканаўчай улады з'яўляецца Каралева. Тытул успадкаваны гульцом pani_janina.
Астатнія функцыі размяркоўваюцца сярод жыхароў Панства і не фіксуюцца асобна.

Раздзел IV. Гульцы-ўдзельнікі й маёмасць

Гульцы паселішчаў-удзельнікаў называюцца грамадзянамі Палуса.
Усе грамадзяне маюць роўныя правы, незалежна ад паселішча.
Грамадзяне маюць сваю ўласную маёмасць і распараджаюцца ёй незалежна.
Таксама існуе і агульнадзяржаўная маёмасць, што захоўваецца на агульных складах. Доступ да іх маюць толькі грамадзяне, а іншыя гульцы — з дазволу грамадзян.

Раздзел V. Тэрыторыі дзяржавы

Тэрыторыя Палускага Панства складаецца з трох акругаў:
- Новапалускай;
- Неназванска-Палускай;
- Кілатонскай.
Межы акругаў праілюстраваныя ў прыкладанні 1 да дамовы.
У выпадку далучэння новых паселішчаў іх актуальныя тэрыторыі далучаюцца да тэрыторыі дзяржавы. Падрабязней гэта апісваецца ў далучальных граматах асобна для кожнага новага паселішча.

Раздзел VI. Сымбалі дзяржавы

Палускае Панства выкарыстоўвае наступныя сымбалі: дзяржаўны сцяг, вялікі і малы дзяржаўныя гербы, дзяржаўны гімн.
Дзяржаўны сцяг мае наступны рэцэпт:
- Чорны сцяг;
- Лаймавыя слупкі;
- Чорная верхняя палова;
- Чорнае скарочанае вастрыё;
- Жоўтая фігура кветкі;
- Чорны градыент зверху;
- Белы круг.
Выкарыстоўваюцца малы і вялікі дзяржаўны герб Палуса (глядзі прыкладанне 2).
Ужываецца дзяржаўны гімн (глядзі тое ж прыкладанне 2).

Прыкладанне 1

Прыкладанне 2

Малым Дзяржаўным гербам лічыцца выява, змешчаная на Дзяржаўным сцягу.

Дзяржаўны гімн Палускага Панства даступны тут.

Падпісанты дамовы

Дамова падпісаная наступнымі гульцамі:

Месцам падпісання стаў аб'ект УНЭСКА — старажытная падземная палуская царква, якая на момант падпісання знаходзілася ў стане рамонту. У той момант як алтарная частка, хоры і дадатковыя памяшканні царквы былі ў працэсе перабудовы, непасрэдна асноўнае памяшканне царквы было ўжо гатовае — у ім і адбылася ўрачыстасць.

Спробы грыфу дамовы

У дзень падпісання дамовы, упершыню пабачыўшы артыкул пра дамову, гетман UNIJA вырашыў праверыць межы дазволенага. Ён адрэдагаваў дамову, дадаўшы сябе ў спіс дзяржаўных сымбаляў Палускага Панства. Адпаведна, раздзел VI дамовы выглядаў так:

Раздзел VI. Сымбалі дзяржавы

Палускае Панства выкарыстоўвае наступныя сымбалі: дзяржаўны сцяг, вялікі і малы дзяржаўныя гербы, дзяржаўны гімн.

Дзяржаўны сцяг мае наступны рэцэпт:
Чорны сцяг;

Лаймавыя слупкі;

Чорная верхняя палова;

Чорнае скарочанае вастрыё;

Жоўтая фігура кветкі;

Чорны градыент зверху;

Белы круг.

Выкарыстоўваюцца малы і вялікі дзяржаўны герб Палуса (глядзі прыкладанне 2).

Ужываецца дзяржаўны гімн (глядзі тое ж прыкладанне 2);

шыша.

Які быў сэнс у гэтых зменах, калі тэкст дамовы мусіць супадаць з зафіксафаным у гульні — невядома. Выпраўляць свае дапаўненні гулец адмовіўся, таму ў належны выгляд артыкул быў прыведзены не адразу.

Сур'ёзнасць інцыдэнту спрэчная. Некаторыя лічаць яго праявай агрэсіі Кветкамор'я ў бок новастворанай дзяржавы, а яшчэ больш гульцоў лічыць гэта проста няўдалым жартам.

Некаторыя тлумачэнні пра дамову

Манархічная анархія

Артыкул III.1 сцвярджае:

Палускае Панства з'яўляецца манархічнай анархіяй, што б гэта ні значыла.

На практыцы гэта значыць, што дзеянні грамадзян не рэгулюцца адмысловымі дзяржаўнымі інстытутамі. Спрэчныя моманты вырашаюцца абмеркаваннем, а кожны грамадзянін можа рабіць што хоча, пакуль гэта не шкодзіць іншым гульцам — гэты нягласны прынцып ляжыць у аснове палітыкі Палускага Панства, ды й усяе UNIJA апошнім часам. З каментара JustTheCatBY для 8ISKUP:

...тут нічога ня зробіш, мы стварылі новую палітычную рэальнасць. <...> гэта было зроблена наўмысна, бо ў нас жа анархія. Проста па прышпілу ёсць шчэ каралева. <...> спрэчкі рашаюцца словамі, а калі яны бяссільныя — каралевай...

Пры гэтым Палускае Панства мае і тытул каралевы. Яе функцыі неканкрэтныя, бо пасада прызначаная для сымбалічных, а не адміністратыўных функцый. Для палускага манарха цалкам справядлівае брытанскае апісанне reins but does not rule — царуе, але не кіруе. У адрозненне ад Злучанага Каралеўства Палускае Панства не мае канстытуцыі, таму такая манархія не называецца канстытуцыйнай.

Такім чынам, дамова стварыла новае палітычнае азначэнне, што не ўжывалася раней ні на UNIJA, ані IRL.

Склад падпісантаў

На момант падпісання дамовы і Фаніпалем, і Кілатонай валодае гулец mixedraceghost. Аднак адзін гулец не мог падпісаць дамову двойчы, таму Кілатона была прадстаўленая JustTheCatBY. Такое ж прадстаўніцтва мела месца пры падпісанні дамовы пра межы Кілатоны і Міжмор'я, але гэта не значыць, што гулец JustTheCatBY мае правы ці прэтэнзіі на Кілатону.

Ліст Вінцэнта Бжазоўскага

Арыгінальны тэкст

17 чэрвеня 2025 году, праз два дні пасля падпісання дамовы, Незалежны Часопіс ЖЭп«U» апублікаваў наступны ліст, які, як сцвярджаецца, даслаў невядомы жыхар Бярозаўкі:

Witaju szanownu redakcju! Pisza do was Wincenty Brzazowski, jak to nie dziwno, z Brzozawki (albo jak tutejsze obywacieli mowiać, ź Biarozawki).
Wiedajecie sami, szto żywie tu dawoli bahata pałuscaw. I woś jak ciapier adnawlajuć swajho panstwa, daszli da mianie czutki, szto za wsim hetym i nijakija nie pałuscy stajać. Niadowha wczhora baczyw ja, ale był w tej carkwie budawnik jejny, Andrzej-kot, szto pryjażżaje i on da Brzozawki, i ź nim Vicia, taksama kot — i usio! I nichto ź ich razmawlać sa mnoju nie zachacieŭ... a potym byli i jaszcze 2 czalawieki, jak czytaju ja ciaper na Wikipedyi. Nie choczuc pałuscy taje damowy, kab ich wola byla, siadzieli b sabie cichieńka j nie zachodzili!
A za wszystkim hetym stajać dworfy praklatyja! Ci nie Leaniłaj-"філёлягам" taja damowa pisana? Chto ż heta, akramia jaje, pacznie damowu z prawiła, kamu i dzie kolki "s" pisać?! A ci woś jaszcze i Kastusia swaho zaslali ŭ Pałus! Wo jano kak, panoczki maje! I ludziom napiszycie, chaj wiedajuć: bo Pałus jaszcze glyboka śpic, a dworfy zachapić jaho choczuć. Ratujcie!

Кірылічная адаптацыя

Мова ліста, як бачна па каментарах у Часопісе, не вельмі зразумелая, таму прыводзім наступны пераклад, зроблены нэйрасеткай:

Вітаю шаноўну рэдакц'ю! Піша до вас Вінцэнты Бжазоўскі, як то не дзіўно, з Бжозаўкі (альбо як тутэйшэ обывацелі мовяць, зь Бярозаўкі).
Ведаеце самі, што жыве ту даволі багата палусцаў. І вось як цяпер аднаўляюць свайго панства, дашлі да мяне чуткі, што за ўсім гэтым ніякія не палусцы стаяць. Нядоўга ўчора бачыў я, але быў у той царкве будаўнік ейны, Анджэй-кот, што прыяжжае і он да Бжозаўкі, і зь нім Віця, таксама кот — і ўсё! І ніхто зь іх размаўляць са мною не захацеў... а потым былі і яшчэ 2 чалавекі, як чытаю цяпер на Вікіпэдыі. Не хочуць палусцы тае дамовы, каб іх воля была, сядзелі б сабе ціхенька й не заходзілі!
А за вшысткім гэтым стаяць дворфы праклятыя! Ці не Леанілай-"філёлягам" тая дамова пісана? Хто ж гэта, акрамя яе, пачне дамову з правіла, каму і дзе колькі «с» пісаць?! А ці вось яшчэ і Кастуся свайго заслялі ў Палус! Во яно как, паночкі мае! І людзём напішыце хай ведаюць: бо Палус яшчэ ґлыбока сьпіць, а дворфы захапіць яго хочуць. Ратуйце!

Моўныя асаблівасці дакумента

Беларуская мова тэкста значна паланізаваная. Выкарыстоўваецца архаічная лацінка. Літара w у Вінцэнта адпавядае як v, так і ŭ у сучаснай лацінцы. Сустракаюцца і непасрэдна польскія словы: wszystkim і іншыя.

Магчымыя аўтары

У Палускім Панстве адразу падумалі на гульца Wwaassee. Відавочна, чаму: гэта адзіны гулец, які на дадзены момант прадстаўляе Бярозаўку.

Больш цікавай з'яўляецца іншая версія. Падчас пачатку падпісання дамовы зайшоў гулец wearefilm, загадка якога пакуль нераскрытая. Ён паглядзеў-паглядзеў, ды й сыйшоў, аднак як раз у гэты момант на месцы прысутнічалі толькі 2 падпісанты: JustTheCatBY ды Victor_L13. Гэта супадае з апісаннем з ліста Бжазоўскага:

Нядоўга ўчора бачыў я, але быў у той царкве будаўнік ейны, Анджэй-кот, што прыяжжае і он да Бжозаўкі, і зь нім Віця, таксама кот — і ўсё!

Таксама на скрыншоце бачна, што wearefilm быў спачатку праігнараваны занятымі дамовай Віктарам і Андрэем. Гэта таксама падобна на апісаныя спадаром Вінцэнтам падзеі:

І ніхто зь іх размаўляць са мною не захацеў...

Відавочна таксама, што wearefilm таксама піша паланізаванай лацінкай.

Рэакцыя

Гульцы рэагавалі на ліст па-рознаму:

гэта што за ху (pani_janina)

мне здаецца гэта ён напісаў [тут была спасылка на артыкул пра Wwaassee] (Dauguva)

А вам не пісалі з прапановай паспрабаваць зрабіць "жоўтыя" навіны для жэпы? (aimion)

Наступствы дамовы

Замацаванне тэрміна «манархічная анархія»

Дамова з'яўляецца першым дакументам, што афіцыйна выкарыстоўвае такі тэрмін. Тлумачэнні наконт яго зместу можна прачытаць тут. Іншых дзяржаў, што выкарыстоўваюць такую ж форму кіравання, пакуль не існуе.

Удакладненне межаў Палускага Панства

Да моманту стварэння дамовы межы Палуса былі неканкрэтныя. Падчас абмеркавання былі ўзгодненыя прыкладныя межы, а дакладныя межы зафіксаваныя аўтарам дамовы.

Для апісання межаў Неназванска-Палускае акругі была прадпрынятая цэлая экспедыцыя, у межах якой былі наведаныя такія месцы, як аванпост Макаўе, Луўр і іншыя. Былі зробленыя аэракасмічныя і звычайныя здымкі некаторых мясцінаў. Галоўнай мэтай было вывучэнне лакальнай тэрыторыі, памежных паселішчаў, ландшафту, мясцовай прыроды. Усе атрыманыя звесткі наносіліся на мапу.

Падчас экспедыцыі Крылы анёлаў [элітры, якія выкарыстоўвае JustTheCatBY] ламаліся больш за тры разы. Аднойчы, спадзяючыся іх парамантаваць, экспедытар увязяўся ў зацяжную бойку з мобамі за пячоры недалёка ад Неназванскай фермы трызубаў. Аднак дасягнуць мэты гульцу не ўдалося: сілы былі занадта няроўныя.

Сярод іншага высветлілася, што аванпост Макаўе непасрэдна прымыкае да межаў Панства. Улічваючы неактыўнасць дворфаў на дадзены момант, гэта наўрадці створыць сур'ёзную небяспеку, але патэнцыйная пагроза захоўваецца. Уключыць у склад каралеўства тэрыторыю не атрымалася: гэта прыватная маёмасць.

У рэзультаце экспедыцыі былі нанесеныя на мапу даволі вялікія тэрыторыі. Гэтай інфармацыі хапіла для дэталёвага апісання межаў узгаданай вышэй акругі.

Паводле новых межаў пункт тэлепорту «Рубяжы» апынуўся акружаным тэрыторыяй Палускага панства з усіх бакоў. Магчыма, гэта ўскладніць доступ да яго для гульцоў з Макаўя, але пакуль скаргаў не паступала. Таксама непасрэдна сам пункт не ўвайшоў у склад Панства, а атрымаў ад дзяржавы ўласную тэрыторыю, пазначаную на мапе акругі.

Вырашэнне Кілатонска-Сікурборскага памежнага канфлікту

Памежнае пытанне Кілатона-Сікурборг вырашана. (Dauguva)

Падпісанне дамовы вычарпальна акрэсліла межы Кілатоны й паклала канец неадназначнасці, што прывяла да канфлікту. Аб'ектам, на якім грунтуецца заходняя мяжа Кілатоны, з'яўляецца мур, што быў пабудаваны сярод спрэчнай тэрыторыі і падзяліў яе паміж паселішчамі. Менавіта таму мур, верагодна, захаваецца надоўга, нягледзячы на тое, што непасрэднай патрэбы ў ім больш няма.

Змены межаў Макаўя

Раней лічылася, што Макаўе кантралюе тры выспы. Цяпер Палускае Панства прызнае за паселішчам толькі дзве выспы, на якіх яно непасрэдна размешчана. Афіцыйна ані ўладальнікам Макаўя, ані Княствам Падземным не заяўляліся канрэктныя межы аванпоста. Мапу Макаўя можна пабачыць на адмысловай старонцы.